Vroege Beatles opnames zijn dan wel vrij gegeven voor publiek gebruik, maar, volgens een nieuwe aanklacht zouden grote labels nog steeds de touwtjes in handen hebben.
In Canada waren – tot voor kort - geluidsopnames door auteursrecht beschermd gedurende 50 jaar, daarna kwamen ze beschikbaar voor publiek gebruik. Deze nationale kronkel in de wetgeving op het intellectuele eigendom verklaart hoe een bedrijf onder de naam Stargrove Entertainment in staat was om Walmart Canada begin 2015 aan een verkoophit te helpen met een CD met 11 nummers voor $ 5,--, nl. ‘Love Me Do’ van The Beatles. De CD werd verkocht voor een veel lagere prijs dan enige Beatles uitgave van Universal, terwijl de houders van de publiciteitsrechten nog altijd de verschuldigde royalty’s betaald kregen. Het bedrijf was in verschillende stadia bezig om op dezelfde wijze vroeg materiaal uit te brengen van de Rolling Stones en de Beach Boys (intussen ook vrij van auteursrecht). Toen werd er abrupt een stokje voor gestoken.
In een aanklacht van 408 pagina’s die vorige week werd ingediend bij het Canadese Gerecht voor Mededingingszaken claimt Stargrove dat zij tegengehouden zijn door industriereuzen Universal en Sony. Terwijl de opnamen zelf beschikbaar zijn gekomen voor het publiek zijn de composities nog steeds beschermd door auteursrechten, die moeten worden vrijgegeven door de rechthebbenden (uitgeverijen zoals Casablanca en ABKCO, vaak onder distributie van of anderszins betrokken bij de Majors). In het dossier stelt Stargrove dat dergelijke licenties gewoonlijk automatisch gegeven worden, maar de uitgevers besloten ineens de uitgave van licenties voor aangevraagd materiaal te stoppen onder terugbetaling van de royalty’s, waarmee kunstmatig auteursrechten worden verlengd over materiaal dat publiekelijk toegankelijk zou moeten zijn.
De aanklacht suggereert een complot tussen de uitgevers- en de opname divisies van grote labels om controle te krijgen over prijs en exclusiviteit, en beschuldigt Randy Lennox, toenmalige CEO van Universal Music Canada ervan dat hij zelfs zo ver ging dat hij de grootste distributeur van Stargrove via e-mail heeft verzocht om Stargrove te dumpen en een samenwerking aan te gaan met Universal zodat ze, wat zij noemden ‘de auteursrechtenkwestie’ zouden kunnen oplossen. Stargrove beweert ook dat werknemers van Universal Music online valse recensies hebben gepubliceerd over de kwaliteit van hun producten om potentiële kopers te ontmoedigen.
Dit speelt zich nu af na de uitspraak van juni 2015, toen – na een stevige lobby vanuit de muziekindustrie, zoals Michael Geist, rechten professor van de Universiteit van Otawa, schrijft – de Canadese regering een wijziging doorvoerde in het Auteursrecht zodat werken beschermd zijn gedurende 70 jaar, daarmee de belangen dienend van de Majors, die het meest profiteren van de verlenging.
Hoe aardig en democratisch een ideaal als publieke gebruiksrechten ook is, een Beatles album voor $ 5,-- lijkt nog steeds niet aan de orde.
(Bron: chartattack.com)
(Vert.: Marijke Snel)
