1969

Dit was het jaar dat ...

1. Januari (20): Richard Nixon President van de Verenigde Staten wordt.
2. Juli (3): Brian Jones van The Rolling Stones dood wordt aangetroffen.
3. Juli (14): de film Easy Rider, met Peter Fonda en Dennis Hopper in premiere gaat.
4. Juli (21): Neil Armstrong als eerste mens voet op de maan zet.
5. Augustus (14): Britse militairen worden ingezet in Belfast om de rust te herstellen.
6. Augustus (15): het Woodstock festival begint.
7. Oktober (5): Monty Python’s Flying Circus voor het eerste op de Britse televisie komt.

De weg aan het kwijtraken (door Paul Du Noyer)

GET BACK

Nummer 1 in de UK en in de US en uitgebracht op 11 april 1969 (UK) en op 5 mei 1969 (US).

Het was het jaar dat Apple peervormig werd. Het leek prima te starten met een ophitsend rock-n-roll nummer dat als snel alle hitlijsten veroverde.

Maar weinig mensen weten dat “get back” de code-naam was van een project van Paul McCartney, waarin hij via live shows op de TV de apathische Beatles weer terug wilde laten gaan naar de eerste tijd van hun bestaan, naar de muziek van het begin van hun carriére. Het moest weer worden zoals die goeie ouwe tijd in Liverpool en in Hamburg, voor de periode van Beatlemania, de psychedelische muziek en de decadentie waarin ze verzeild waren geraakt. Naar de tijd van de pure rock-n-roll.

Het geniale van Get Back was ook dat het het venster opende voor de heersende stemming. In Amerika had je de op boogie gebaseerde rock-n-roll met bebaarde artiesten als The Band en Canned Heat, maar ook met een band als de Creedence Clearwater Revival. In Engeland was de heersende stemming terug naar de koffiebars met artiesten als Roxy Music en Garry Glitter.

Get Back werd opgenomen in januari, zes weken nadat het White Album was verschenen (met 30 tracks) en het was de sterkste song die The Beatles op dat moment ter beschikking hadden. Een spetterende versie werd gefilmd boven op het dak van de Apple Studio’s op 30 januari. Het idee was voor de vuist weg ontstaan en moest plannen om bv. in Afrika weer op te gaan treden, vervangen.

Het was een tijd waarin de band besluiteloos was, volgens hun perschef Derek Taylor. Inderdaad de voorafgaande weken waren ellendig zoals te zien is in de film “Let It Be”.

Op de single Get Back speelde voor het eerst iemand mee van buiten de band. Het was toetsenist Billy Preston. Handig genoeg laat Get Back zien het The Beatles “de weg aan het kwijt raken” waren. Ze wisten voortreffelijk een doodlopende weg te verdoezelen.

THE BALLAD OF JOHN AND YOKO

Nummer 1 in de UK en uitgebracht op 30 mei 1969 in de UK.

Terwijl het jaar langzaam voortschreed werden halfslachtige plannen voor een film over een aangekondigd album Get Back onuitvoerbaar geacht.

De zorgen binnen Apple, de maatschappij die gestart was vol idealisme, werden steeds groter. Het was niet alleen een zaak van creatieve luiheid van de band. De leden van The Beatles hadden inmiddels ieder hun eigen leven en hun bedrijf werd langzaam maar zeker ontmanteld. En de komst van een nieuwe manager, Allen Klein, had alleen maar verwarring gesticht. Het is des te meer toe te juichen dat de muzikale samenwerking tussen McCartney en Lennon toch werd voortgezet. Ze kwamen bij elkaar in de Abbey Road Studios op 14 april. George Harrison en Ringo Starr waren beiden afwezig. In de nieuwe song brachten Lennon en McCartney een hommage aan de rock van de jaren vijftig (de riff van de song kwam waarschijnlijk van Don’t Be Cruel van Elvis Presley). Paul speelde bas en drums en John schreeuwde uit “They’re Crucified Me”, de beoogde titel van de nieuwe song.

De titel werd wijselijk gewijzigd in The Ballad Of John And Yoko, refererend aan het recente huwelijk en hun laatste bed-in, als start van een campagne voor vrede. Dit alles geeft en beeld van de spreekwoordelijke tegenspraak en het karakter van Lennon: enerzijds wil hij gebruik maken van zijn beroemdheid om een campagne wereldwijd te starten en bekend te maken, anderzijds wordt hij helemaal gestoord van de overdreven aandacht van de media. Ironisch genoeg wilde hij deze aandacht voor zijn campagne. Hij wilde die verder vormgeven buiten The Beatles om via The Plastic Ono Band met nummers als Give Peace A Chance en Cold Turkey.

De single verscheen zes weken na Get Back (dat toen al op nummer 1 stond) en laat John’s gretigheid zien om voorloper te worden in een tegencultuur. Spoedig hierna stuurde hij zijn MBE-medaille terug naar Buckingham Palace. (“Go back to bed, Mr Lennon” schreef Vincent Mulchrone van de Daily Mail in een beminnelijk doch boos artikel).

Temidden van deze gekte riepen The Beatles George Martin terug naar Abbey Road en zij stemden in om nog te werken aan een “zuiver” Beatles album. De wereld heeft alle reden tevreden te zijn.

SOMETHING/COME TOGETHER

Nummer 1 in de US en uitgebracht op 6 oktober 1969 in de US.

Ondanks zijn schijnbare eenheid werd Abbey Road zeker niet in harmonie opgenomen en bij zijn afronding op het eind van de zomer waren The Beatles verdeeld.

Officiëel de scherpste teamspeler van de vier, Paul McCartney, boycotte Apple volledig en hij hielp ongetwijfeld zijn grootste vijand Allan Klein door een dubbele A-kant te maken van twee songs, een geschreven door George Harrison en een geschreven door John Lennon.

En eerlijk gezegd, Something van George Harrisoin was een hoogtepunt in diens carriére. Net als een eerdere song Here Comes The Sun leek het een begin te zijn van zijn loskomen uit de schaduw van schrijvers Lennon en McCartney. Frank Sinatra stak zijn bewondering voor de song niet onder stoelen of banken door onbeschaamd het nummer te coveren. Het nummer werd zelfs het meest gecoverde Beatles-nummer. En John was erg genereus naar George toe door hem te gunnen dat het nummer op de groene zijde (de A-kant) van de single kwam met aan de B-kant zijn Come Together. Dit nummer was ook minder commerciëel. De titel van het nummer was gepikt van een mislukte campagne van de drugs goeroe Timothy Leary en de echo’s van You Can’t Catch Me van Chuck Berry klonken ook wel erg door. De openingssong van Abbey Road verdiende overigens wel zeker een release op 45 toeren.

In feite is Come Together de laatste gezamenlijke song van de groep. Het gesproken woord gedeelte met de hypnotische stem van Lennon, de bas en de tokkelende pianosolo van Paul en de snelle drum van Ringo zijn de legendarische elementen van dit nummer.

Zelfs buitenstaanders voelden een verslapping in het Apple imperium. Het was niet de gewoonte van The Beatles om reeds twee nummers van een album op single te zetten, waarbij bovendien ook nog de single in de UK niet hoger kwam dan de vierde plaats. De muziekjournalisten waren verbijsterd over de afwezigheid van vriendelijkheid en schreven pessimistische teksten als “Is dit het einde van de Appel bloesem tijd?” in het tijdschrift Disc And Music Echo. Ze maakten zich terecht zorgen.

(vert.: Toine Gribling)
(bron: Mojo 264 – november 2015)