1965
Dit was het jaar dat ...
1. Januari (30): Winston Churchill in London werd begraven
2. Februari (21): Malcolm werd vermoord in New York.
3. Maart (8): de Verenigde Staten grondtroepen inzette in Vietnam.
4. Juli (25): Bob Dylan optreedt met zijn elektrische georiënteerde band tijdens het Newport Folk Festival.
5. September (30): de Thunderbirds op drie regionale tv-kanalen in premiére ging.
6. Oktober (3): Fidel Castro aankondigt dat Che Guevara Cuba heeft verlaten.
7. December (22): de film Doctor Zhivago onder regie van David Lean In New York in premiére gaat.
De geboorte van “Rock Age” (door John Harris)
EIGHT DAYS A WEEK
Nummer 1 in de US en uitgebracht op 16 februari 1965 (US)
Of 1965 het jaar zou worden dat de muziek van The Beatles nieuwe ambities zou krijgen en een andere vorm zou aannemen was de vraag. Of zij de Rock Age een extra duwtje zou geven ook. Het rechttoe rechtaan nummertje van Lennon/McCartney van het album Beatles For Sale was niet noodzakelijk een veelbelovende start.
“Wij worstelden om het nummer op te nemen en we worstelden om er een goed nummer van te maken,” verklaart Lennon later en het werd uiteindelijk “beroerd”.
Feitelijk was Eight Days A Week veel beter dan hij zelf dacht. Het nummer werd uiteindelijk subtiel en onheilspellend. Mark Lewisohn noteerde later dat bij het opnemen “The Beatles voor eerst een niet-af idee voor een nummer gebruikten om vervolgens te experimenteren met verschillende opnametechnieken.” Het lijkt misschien een wat oppervlakkig begin van de pop van de jaren 1963-1964, maar er was veel meer aan de hand: de faded-in intro, een sound met een heerlijk relaxte sfeer, karakteristiek voor het album Beatles For Sale, honingzoete vocalen in het midden van de song zetten de toon voor de sound van 1965, het meest spectaculair tot uiting komend in Mr Tambourine Man van The Byrds, uitgekomen in juni…..
TICKET TO RIDE
Nummer 1 in de UK en de US en uitgebracht op 9 april 1965 (UK) en op 19 april 1965 (US)
Hoe gaan dingen echt?
Voor de zomer van ’65 - sommigen zeggen dat het in februari was, anderen zeggen dat het dichter tegen april liep –gingen John en George dineren in Baywater, bij John Riley, hun tandarts. Een “geheimzinnig” suikerklontje kwam in hun koffie, die voor hen werd geserveerd, terecht en hun vrouwen Cynthia en Pattie begonnen aan een waanzinnige avond in het nachtleven van London. De vier kwamen gezamenlijk terecht in de hypermoderne villa van George Harrison in Esher. Lennon dacht dat de villa plots was veranderd in een onderzeeër.
Of Ticket To Ride een bevestiging is van het LSD gebruik van John Lennon is onduidelijk, maar dat het een begin is van een nieuwe muzikale en psychologische dimensie in zijn muziek staat buiten kijf. “Fucking heavy” en “een van de eerste heavy metal opnames” waren uitspraken die je vaak hoorde: nog nooit had een popsong zo geweldig geklonken. De song was zeker heel invloedrijk. Speel Ticket To Ride maar eens af vlak na The Good’s Gone van The Who, en het is evident dat een nieuwe sound kan worden toegevoegd aan de vocabulaire van de popmuziek. Wat The Beatles met het basisidee deden was verbijsterend. Het dreunend arrangement van Ticket To Ride maakte de weg vrij voor Tomorrow Never Knows, met een zweem van melancholie en bitterheid. De songs baanden een weg voor het album Revolver.
Hartelijk dank voor het opnemen van deze song in de soundtrack van Help. De song begeleidt de scénes van The Beatles, rennend door het Oostenrijkse resort in Obertauern. De drie minuten van de song overkoepelen 1965 en alles wat men over 1965 zegt: sommigen zeggen dat de start van rock age het elektrische optreden van Bob Dylan in Newport op 25 juli is. Maar wat maakt het ook uit.
HELP!
Nummer 1 in de UK en de US en uitgebracht op 19 juli 1965 (US) en op 23 juli 1965 (UK)
“Het hele Beatles gedoe is moeilijk te begrijpen,” legt John Lennon later uit. Om dit te bewijzen kregen zij een maand voor het uitkomen van Help! het bericht dat zij de MBE van de Engelse koningin zouden ontvangen. Op de vele foto’s die zijn gemaakt voor Buckingham Palace tijdens de uitreiking van de medailles, is John’s onhandige, afstandelijke gezicht te zien, dat eigenlijk ook weergeeft hoe John zich voelt: erg onbehaaglijk. En dat is ook te horen in de tekst van Help!.
Op de B-kant van single staat I’m Down, met een gebrul als dat van Little Richard met weinig diepgang maar de tekst (“You tell lies thinking I can’t see/You can’t cry ‘cos you laughing at me”) laat het gevoel van de A-kant doorklinken en maakt van deze single een baanbrekende tranentrekker. Beide songs zijn het slotstuk van het optreden van The Beatles in het Shea Stadium op 15 augustus: een absoluut hoogtepunt in de Beatlemania, waarvoor Help! de perfectie soundtrack is. De versie in de film is weliswaar “gereinigd” maar de visuele effecten spreken boekdelen: Lennon afwezig wegkijkend tussen de bandleden en een publiek van 56.000 mensen, huilend van verbijstering.
YESTERDAY
Nummer 1 in de US en uitgebracht op 13 september 1965 (US)
Meer wereldleed: inderdaad. Speel na de titeltrack uit Help! Ticket To Ride, It’s Only Love en You’ve Got To Hide Your Love Away en je krijgt een weemoedig gevoel dat wordt vastgehouden in vele andere tracks daarna.
In de studio aan Abbey Road luisterden de andere Beatles naar een song die eerder werd gehoord in 1963. McCartney had die song alleen geschreven met behulp van George Martin, die er een strijkersarrangement onderzette als hommage aan Bach (Paul vond wel dat het met meer vibrato moest worden gespeeld, waardoor het nog treuriger zou klinken). De producer vroeg zich wel af of dit alles aan The Beatles kon worden toegeschreven. “Ik sprak daarover met Brian Epstein: Het is een song van Paul … Zullen we het Paul McCartney noemen? Waarop hij zei: “Wat we ook doen, ze mogen nooit op The Beatles afgeven.”
Er bestonden duidelijk zorgen over het collectief van The Beatles in de UK, maar in de US steeg de song naar de top van de hitlijsten, vooral na de vertolking in de Ed Sullivan Show, die bijna net zo perfect was als het studio origineel.
WE CAN WORK IT OUT/DAY TRIPPER
Nummer 1 in de UK en de US en uitgebracht op 3 december 1965 (UK) en op 6 december 1965 (US)
Zoals Penny Lane en Strawberry Fields Forever gelinkt kunnen worden aan Sgt. Pepper zo kunnen deze twee songs gekoppeld worden aan Rubber Soul: opgenomen tijdens dezelfde sessies.
Day Tripper – dat duidelijk gekoppeld kan worden aan Drive My Car, dat drie dagen eerder werd opgenomen – werd bewust geschreven als een nieuwe single met een riff in de voetsporen van Watch Your Step (Bobby Parker) en een tekst met twee woordgrapjes: de duidelijke connotatie van het woord “tripper” met drugs en de insinuatie van “prick teaser” in het tweede couplet.
“LSD kwam de scene binnen en dit is een song vol ironie over iemand die voor even een “day tripper” was,” reflecteert Paul. Paul zelf gebruikte voor het eerst in 1966 in gezelschap van de erfgenaam van Guinness, Tara Brown. Ringo gebruikte voor het eerst in 1965 in Los Angeles tijdens een beroemd geworden dag, waarbij ook Roger McGuinn en David Crosby van The Byrds en Peter Fonda aanwezig waren.”
We Can Work It Out - de demo was een nabootsing van Dylan, zo sterk had Paul het nog niet eerder gedaan – werd 4 dagen na Day Tripper opgenomen in Abbey Road. De opname duurde onafgebroken 11 uur. Day Tripper werd door We Can Work It Out door de grote inzet van Lennon de nummer 1, maar eigenlijk is dit de eerste single waar beide kanten de A-kant zijn. We Can Work It Out steeg zelfstandig naar de eerste plaats van de hitlijsten door het regelmatig draaien op de Amerikaanse stations, terwijl Day Tripper tot een miezerige 5e plaats reikte. Daar waren goede redenen voor: de volwassenheid en het wereldwijde die in de muziek van The Beatles doorstraalden in 1965 hadden het ver geschopt en de magie van We Can Work It Out was hoorbaar. Niet alleen deden John en Paul hun yin/yang-ding maar ze namen ook het wals-bruggetje, dat door George was voorgesteld, over.
In augustus had Brian Epstein al aangekondigd dat The Beatles niet op toernee zouden gaan in Groot-Brittannië, maar ze bezweken onder de grote druk. Beide songs maakten de setlist voor de laatste reeks Britse shows van de Fab Four. Deze begonnen op 3 december in Glasgow, de dag dat Rubber Soul verscheen. Ze werden voor het laatst verwelkomd door een muur van geschreeuw.
(vert.: Toine Gribling)
(bron: Mojo 264 – november 2015)